जग्गाको कारोबार गर्दा त्यसको क्षेत्रफल मापन अनिवार्य हुन्छ । वर्गफिट वा वर्गमिटर जग्गा मापनको सर्वमान्य इकाई हो । तर, स्थानपिच्छे जमिनको क्षेत्रफल नाप्ने तरिका वा इकाई फरक हुन सक्छ ।
जग्गाको कारोबार गर्दा त्यसको क्षेत्रफल मापन अनिवार्य हुन्छ । वर्गफिट वा वर्गमिटर जग्गा मापनको सर्वमान्य इकाई हो । तर, स्थानपिच्छे जमिनको क्षेत्रफल नाप्ने तरिका वा इकाई फरक हुन सक्छ ।
नेपालमा प्रायः जग्गाको क्षेत्रफल तराईमा एउटा र पहाडी भेगमा अर्को मानक इकाईमा नाप्ने गरिन्छ ।
तराईमा क्रमशः कुनुवा, धुर, कठ्ठा र बिघामा जग्गा नापिन्छ । त्यस्तै, पहाडी क्षेत्रमा दाम, पैसा, आना र रोपनी जग्गा मापन गरिने आधारभूत इकाईको रूपमा चलिआएका छन् ।
यी इकाईलाई तल दिइएको तालिकाका आधारमा विश्वव्यापी सर्वमान्य इकाई (वर्गफिट वा वर्गमिटर) सँग रूपान्तरण गरेर जग्गा वा घडेरीको क्षेत्रफल कति हुन्छ वा कसरी नापिन्छ भन्ने बुझ्न सकिन्छ ।
क्षेत्रफल रूपान्तर तालिका
१ धुर = २.१२९६ पैसा १ आना = १.८७७७ धुर
१ रोपनी = १.५०२३ कठ्ठा १ बिघा = १३.३१२६ रोपनी
१ हेक्टर = २.४७११ एकर
ईकाई |
बर्गफिट |
बर्गमिटर |
१ दाम |
२१.३ |
१.९९ |
१ पैसा (४ दाम) |
८५.५ |
७.९५ |
१ आना (४ पैसा) |
३४२.२५ |
३१.७९ |
इकाई |
वर्गफिट |
बर्गमिटर |
१ बर्गयार्ड |
९ |
०.८३६१ |
१ कुनुवा |
९.११ |
०.८५ |
१ धुर (२० कुनुवा) |
१८२.२५ |
१६.९३ |
१ कठ्ठा (२० धुर) |
३६४५ |
३३८.६३ |
१ बिघा ९२० कठ्ठा० |
७२९०० |
६७७२.६३ |
१ एकर |
४३५६० |
४०४६.८६ |
१ हेक्टर |
१०७६३४.५४ |
१०,००० |