अहिले बजारमा कुन निर्माण सामाग्रीको मूल्य कति छ ?

काठमाडौं । मन्दीमा फसेको निर्माण क्षेत्र अझै तंग्रिन सकेको छैन् । अहिले सरकार र निजी क्षेत्रबाट हुनै निर्माण नै सुस्त छ । 

केन्द्रिय तथ्यांक कार्यालयले चालू आवमा निर्माण क्षेत्रको कुल मूल्य अभिवृद्धि वृद्धिदर ऋणात्मक २.०७ प्रतिशत रहने प्रक्षेपण गरेको छ । निर्माण क्षेत्र सुस्त हुँदा निर्माण सामाग्रीहरुको आयात र स्वदेशी उत्पादनमा भएको गिरावटले निर्माण क्षेत्रको वृद्धिदरमा संकुचन आएको ठहर गरिएको छ ।

निर्माणको सिजनमै निर्माण ठप्प हुँदा सिमेन्ट, डन्डी, पाइप्स एन्ड फिटिङ, खानीजन्य सामाग्री उद्योगहरु पनि मन्दीमा फसेका छन् । यसरी निर्माण सामाग्रीको माग घटेर बिक्री नहुँदा उद्योगहरु पनि आधा क्षमताभन्दा कममा सञ्चालन गर्न बाध्य छन् । 

निर्माण सामाग्रीको माग नबढेपछि स्वदेशी कच्चा पदार्थमा आधारित सिमेन्ट, गिट्टी, बालुवा, इँटा लगायत सामाग्रीको मूल्य बढेको छैन । तर, डन्डीको मूल्य भने अन्तर्राष्ट्रिय बजार भाउले निर्धारण गर्छ । डन्डी बनाउनका लागि कच्चा आइरन र एमएस बिलेट आयात गर्नुपर्छ ।

अहिले सिमेन्ट उद्योगीहरुले फ्याक्ट्रीबाट ओपीसी सिमेन्ट प्रतिबोरा ४८५ देखि ५८० रुपैयाँसम्म (भ्याटसहित) डिलर र निर्माण व्यवसायीलाई बिक्री गरिरहेको छन् ।

चिनियाँ लगानीको होङ्सीले ओपिसी सिमेन्ट प्रतिबोरा भ्याटसहित ४८५ रुपैयाँ फ्याक्ट्री प्राइसमा दिइरहेको नेपाल निर्माण व्यवसायी महासंघका अध्यक्ष रवि सिंहले बताए । 

ढुवानी खर्च प्रतिबोरा १३० रुपैयाँसम्म र डिलरको नाफा छुट्याउँदा काठमाडौंमा ओपिसी सिमेन्ट पौने ६ सय रुपैयाँदेखि सात सय रुपैयाँसम्म खरिद गर्न पाइन्छ । 

यस्तै, पीपीसी सिमेन्टको मूल्य ओपीसीको भन्दा करिव सय रुपैयाँ सस्तो पर्छ । अर्थात् सिमेन्ट फ्याक्ट्रीहरुले भ्याटसहित ४८० देखि ४७० रुपैयाँसम्म डिलर र आयोजनाहरुलाई सिमेन्ट बिक्री गरिरहेका छन् । 

पीपीसी सिमेन्टको मूल्य कम भएपनि ढुवानी खर्च र डिलरले राख्ने नाफामा त्यति धेरै फरक पर्दैन । ढुवानी खर्च र डिलरको नाफा दुई सय रुपैयाँ जोड्दा पनि पीपीसी सिमेन्ट प्रतिबोरा पौने ६ सयदेखि पौने सय रुपैयाँसम्म खरिद गर्न पाइन्छ ।

सिमेन्ट फ्याक्ट्री नजिक ढुवानी खर्च कम लाग्ने हुँदा सिमेन्टको मूल्य पनि कम हुने गर्छ ।

यस्तै, डन्डी उद्योगहरुले फ्याक्ट्रीबाट भ्याटबाहेक प्रतिकिलो ८९ रुपैयाँदेखि १०५ रुपैयाँसम्ममा डन्डी बिक्री गरिरहेको निर्माण व्यवसायी सिंहले बताए । 

यसमा भ्याट, ढुवानी खर्च र डिलरले नाफा जोडेर उपभोक्तालाई डन्डी बिक्री गर्ने गर्छन् । तराईबाट काठमाडौंमा डन्डी ढुवानी गरेको प्रतिकिलो अढाईदेखि तीन रुपैयाँ लाग्छ । यस्तै, सय रुपैयाँ फ्याक्ट्री प्राइस रहेको डन्डीमा भ्याट १३ रुपैयाँ लाग्ने गर्छ । 

सिमेन्ट र डन्डी उद्योगहरुले आफ्नो ब्रान्ड र गुणस्तर अनुसार सिमेन्टको मूल्य फरक फरक राखेका छन् । कुनै ब्रान्डको सिमेन्ट र डन्डीको मूल्य कम राखिएको छ । कुनै ब्रान्डले सिमेन्ट र डन्डीको मूल्य अरुको भन्दा बढी राखेका हुन्छन् । 

अहिले बजारमा इँटाको मूल्य पनि बढ्न सकेको छैन । अहिले १४ रुपैयाँदेखि १८ रुपैयाँसम्म इँटा किन्न पाइने बताइन्छ । इँटाको साइज र गुणस्तर अनुसार मूल्य पनि फरक फरक हुने गर्छ ।

यस्तै, गिट्टी र बालुवा प्रतिटन करिव २८ हजारमा आफुहरुले उठाउने गरेको निर्माण व्यवसायी सिंहले बताए । डिलर र निर्माण व्यवसायीहरुले पाउने मूल्यमा करिव १०÷१५ प्रतिशतजति मूल्य जोडेर उपभोक्ताले पाउने हुन् ।