यी हुन् नेपाली बजारमा पाइने पाँच प्रकारका रेलिङ, तपाईंलाई कुन उपयुक्त ?

घरमा रेलिङ लगाउनु भनेको सुरक्षाको प्रत्याभुतिका लागि हो । सँगै यसले घरको आन्तरिक तथा बाह्य सजावटमा पनि महत्वपूर्ण भूमिका निर्वाह गर्छ । 

घरको भर्याङ, बाल्कोनी, टेरेस, बार्दली, छत आदि क्षेत्रमा हामी रेलिङ लगाउँछौं । यसको उद्देश्य भनेको परिवारका सदस्यहरु कोहि कसैलाई पनि दुर्घटना नहोस् भन्‍ने हुन्छ । रेलिङ लगाउँदा यसको हाइट, म्याटेरियल आदि गुणले यसको सार्थकता निर्भर गर्छ ।

सिँढी, बरण्डा जस्ता संरचनामा मान्छेलाई लड्नबाट सुरक्षा दिनलाई रेलिङ प्रयोग गरिन्छ । रेलिङ आफैमा संरचनात्मक संरचना भने होइन । यसले घर कति बलियो बन्‍ने निर्धारण नगरे पनि घर बाहिरबाट हेर्दा कस्तो हुने, घर कस्तो देखिन्छ भन्‍नेबारे चाँही एकदमै प्रभाव पार्दछ । 

घरको प्रकार अनुसार रेलिङ पनि फरक–फरक किसिमको हुन्छ । आधुनिक घरमा राखिने र क्लासिकल घरमा राखिने रेलिङ फरक हुन्छन् । फरक नै राख्‍नु पर्छ । प्राचिन आर्किटेक्चरल डिजाइन गरेको घरमा ग्लास रेलिङ राखेको पक्कै पनि सुहाउँदैन । 

रेलिङ ट्याक्कै यति प्रकारका हुन्छन् भन्‍ने वर्गीकरण हुँदैन तर, प्रयोग अनुसार विभिन्‍न खालको रेलिङहरु बजारमा पाइन्छ, त्यसको बारेमा हामी तल चर्चा गर्छौ ।

१. इट्टाको रेलिङ : 

केही वर्ष अघिसम्म बजारमा रेलिङको धेरै विकल्प नपाउन्जेल इट्टा वाल लगाएर नै रेलिङ बनाइन्थ्यो । यसैले पनि कलात्मक लुक दिएर आकर्षक बनाउन सकिन्छ । यो प्रकारको रेलिङ सबै भन्दा सस्तो रेलिङ हो । वाल लगाएर प्लास्टर गर्ने र प्लास्टरमा विभिन्‍न बुट्टा दिएर राम्रो देखाउने काम गर्न सकिन्छ । वालकै रेलिङमा विभिन्‍न आर्किटेक्चरल सिप लगाएर निकै राम्रो र आकर्षक बनाउन सकिन्छ । इट्टा वालको माथि स्टील र मेटलको रेलिङ पनि जोड्ने चलन छ ।

२. स्टील रेलिङ : 

यो प्रकारको रेलिङ सबै भन्दा बढि प्रयोगमा देखिने रेलिङ हो । आर्थिक हिसाबले पनि यो खासै महँगो हुदैन । विभिन्‍न व्यास (डायमिटर) का स्टिल पाइपलाई तेर्सो राखेर रेलिङ बनाउन सकिन्छ । हेर्दा पनि राम्रै देखिने र ब्रसले घोटेर वेल्डिङ गरेको ठाउँ लाई पनि धार मार्ने काम गरेर चिल्लो र सफा बनाईसके पछि स्टिलको रेलिङले हातमा चोट पनि लाग्दैन । यो रेलिङ सफा गर्न पनि सजिलो हुन्छ ।

३. आइरन रेलिङ : 

यो रेलिङ स्टिल रेलिङको विकल्प हो । स्टिल भन्दा अलि सस्तो पनि पर्छ । तर, यसको प्रयोग भने त्यती धेरै गरिदैन । मेटल रेलिङ राम्रोसँग बनाउन नजान्‍ने मिस्त्रि पर्यो भने त्यती सुन्दर देखिदैन । हातमा राम्रो सिप भएको मिस्त्रीले बनाएको मेटल रेलिङ भने एकदमै आकर्षक देखिन्छ । स्टिल भन्दा आइरन/मेटल रेलिङलाई आवश्यकता अनुसार घुमाउन, बङ्ग्याउन र विभिन्‍न आकारको बनाउन सकिने हुँदा यसको उपयोगिता धेरै हुन्छ । राम्रो मिस्त्रिले बनाउने फलामको रेलिङलाई आकर्षक बुट्टा राखेर काठको रेलिङसँग पनि प्रयोग गरिन सकिन्छ ।

४. काठको रेलिङ : 

काठको रेलिङ सबैभन्दा आकर्षक र प्रिमियम देखिन्छ । यसको प्रयोगले घरको सुन्दरता अत्याधिक बढाँउछ । तर यसमा खर्च पनि धेरै नै हुन्छ । काठको रेलिङमा माथिको हातले समाउने भाग काठको र अरु भाग मेटल अथवा काठकै पनि बनाउन सकिन्छ । विभिन्‍न बुट्टा तथा आकृतिहरु कोरेर काठको रेलिङलााई निकै नै राम्रो बनाउन सकिन्छ । काठको रेलिङ भने सिढीमा मात्र राख्‍न मिल्छ । पानीले भिज्‍ने खालका बरन्डामा काठको रेलिङ प्रयोग गरिदैन । तर, पानी नपर्ने गरि बनाएको बरन्डामा भने प्रयोग गर्न सकिन्छ ।  

५. ग्लास रेलिङ :

 यो प्रकारको रेलिङ स्टिल रेलिङ कै अर्को रुप हो । आधुनिक घरहरुमा ग्लास रेलिङको प्रयोग बढ्दो छ । यसले पनि घरको सजावटलाई असाध्यै आकर्षक बनाउँछ । बाहिरी बरन्डा वा सिढीमा पनि ग्लास रेलिङ प्रयोग गर्न सकिन्छ । यो प्रकारको रेलिङ पनि अरु भन्दा अलिकति महँगो नै हुन्छ । 

रेलिङ बनाउने सुरक्षाको लागि हो । त्यसैले आकर्षक हुनुको साथै रेलिङ सुरक्षित पनि जरुरी छ । सुन्दरताको हिसाबले मोर्डन घरमा ग्लास रेलिङ र क्लासिकल घरमा काठको रेलिङ बढि राम्रो देखिन्छ । तर, फेरि घरको डिजाइन र आफ्नो छनौट अनुसार यो फरक पर्न सक्छ । बनाउन सकेको खण्डमा क्लासिक घर इट्टा वालको माथि फलामको रेलिङ बनाउँदा निकै राम्रो डिजाइनको रेलिङ बनाउन सकिन्छ । 

सुरक्षाको हिसाबले भने इट्टा को वालको रेलिङ अलि बलियो हुन्छ । तर, राम्रोसँग वेल्डिङ गरेर बनाएको छ भने स्टिल र मेटल रेलिङ पनि राम्रो हुन्छ । 

रेलिङ के को राख्‍ने भनेर पहिले नै पक्का गरेर सिढी र बरन्डामा रेलिङको पोस्ट अड्याउने ठाउँ बनाएर राख्‍ने हो भने सबै प्रकारको रेलिङ सुरक्षित नै हुन्छन् ।