फागुनमा घरजग्गा किनबेच घटे पनि जग्गाको कित्ताकाट बढ्यो

काठमाडौं । फागुन महिनामा घरजग्गा किनबेच र राजश्‍व संकलन खुम्चिए पनि जग्गाको कित्ताकाट भने बढेको छ । स्थानीय तहहरुले धमाधम जग्गाको वर्गीकरण टुंग्याउन थालेपछि कित्ताकाट पनि बढ्न थालेको हो ।

फागुनमा देशभरी २७ हजार ३१ कित्ता जग्गा कित्ताकाट भई ६० हजार ३६१ कित्ता भएको छ । माघमा ५४ हजार ४७८ कित्ताकाट भएको भूमि व्यवस्थापन तथा अभिलेख विभागले जनाएको छ ।

कार्तिकयता जग्गाको कित्ताकाट निरन्तर बढिरहेको देखिन्छ । सरकारले कित्ताकाटमा कडाई गरेपछि साउनमा अत्यन्तै कम १५ हजार ३०५ जग्गा कित्ताकाट भएको थियो । 

भदौमा कित्ताकाट सामान्य बढेर २१ हजार ८७७ पुगेकोमा अशोजमा पुनः घटेर १९ हजार १७८ मा खुम्चिएको देखिन्छ । कित्ताकाट क्रमशः फुकुवा हुन थालेसँगै कार्तिकपछि देशभरी कित्ताकाट लयमा फर्किन थालेको शंकेत देखिएको छ ।

कार्तिकमा २२ हजार ५६५ कित्ताकाट भएकोमा मंसिरमा ३० हजार ७२८, पुसमा ४९ हजार ४७४, ५४ हजार ४७८ र फागुनमा ६० हजार ३६१ कित्ताकाट भएको विभागले जनाएको छ । 

भूमि व्यवस्था मन्त्रालयले भूउपयोग नियमावाली २०७९ जारी गरी कम्तिमा कृषि र गैरकृषि भनेर वर्गीकरण नगरेको जग्गा कित्ताकाट नगर्न निर्देशन दिएको थियो । २३ मंसिरभित्र सबै स्थानीय तहले कृषि र गैरकृषि भूमि वर्गीकरण गरिसक्नुपर्ने भएपनि अहिलेसम्म धेरै स्थानीय तहले वर्गीकरण गर्न सकेका छैनन् ।

तर, क्रमशः जग्गाको वर्गीकरण भइ कित्ताकाट खुलेपछि देशभरी कित्ताकाट बढ्न थालेको तथ्यांकले देखाउँछ । काठमाडौंका २१ वटै स्थानीय तहले जग्गाको वर्गीकरण टुंग्याइसकेको मालपोत कार्यालयलाई जानकारी गराएका छन् ।

वर्गीकरण टुंगिएको क्षेत्रहरुमा कित्ताकाट पनि सुरु भइसकेको छ, जसले गर्दा पछिल्ला महिनामा कित्ताकाटले रफ्तार लिइरहेको हो । 

यस वर्ष कित्ताकाट क्रमशः बढ्दै गइरहे पनि अघिल्ला वर्षको तुलनामा भने आधाभन्दा पनि कम हो ।

काठमाडौं उपत्यकामा साढे ८ हजार कित्ताकाट

घरजग्गा कारोबारको सबैभन्दा ठूलो केन्द्र काठमाडौं उपत्यकामा फागुन महिनामा ३ हजार ६४० जग्गा कित्ताकाट भई ८ हजार ५ सय ४४ कित्ता पुगेका छन् । फागुनमा ललितपुरमा २४ सय ६४, भक्तपुरमा २८ सय ४७, डिल्लीबजार मालपोतबाट १६३, चावाहिल मालपोतबाट ६१८, कलंकी मालपोतबाट १४ सय ३४, साँख मालपोतबाट ८०२, मनमैंजु मालपोतबाट १७३ र टोखा मालपोतबाट ४३ जग्गा कित्ताकाट भएका छन् ।

कार्तिकपछि निरन्तरण बढिरहेको घरजग्गा कारोबारमा फागुन महिनामा ब्रेक लागेको छ । माघमा ४१ हजारभन्दा बढी घरजग्गाको लिखत पारित भएकोमा फागुनमा ४० हजार ७३४ मात्रै घरजग्गाको लिखत पारित भएको छ ।

घरजग्गा किनबेच सुस्ताएपछि राजश्‍व संकलन पनि घटेको छ । फागुन महिनामा देशभरीका १२६ मालपोतबाट विभिन्‍न शिर्षकमा तीन अर्ब ५६ करोड ८० लाख रुपैयाँ राजश्‍व संकलन भएको छ । जबकी, माघमा देशभरीबाट तीन अर्ब ७७ करोड रुपैयाँ राजश्‍व संकलन भएको थियो ।