काठमाडौं । बैंकिङ प्रणालीमा तरलता अभाव, चर्को ब्याजदर, कर्जा प्रवाह र कित्ताकाटमा कडाई लगायत कारणले रियलस्टेट व्यवसाय चरम मन्दीमा गएको छ । पछिल्लो समय देशभरी घरजग्गा किनबेच दुई तिहाईले घटिसकेको भूमि व्यवस्थापन तथा अभिलेख विभागको तथ्यांकले देखाउँछ ।

कोभिड महामारीकै बिचमा घरजग्गा कारोबारमा उछाल आएको थियो । कुनै महिना ८७ हजारभन्दा बढी घरजग्गा किनबेच भएका थिए । तर, गएको कात्तिक महिनामा करिव २९ हजारमात्रै घरजग्गा किनबेच भएको तथ्यांक छ । कोभिड मत्थर हुँदै गएसँगै बैंकमा तरलता संकट देखिन थालेपछि घरजग्गा कारोबर सुस्ताउन थालेको हो ।

देशको अर्थतन्त्रमा संकट आउँदा सबैभन्दा धेरै रियलस्टेट व्यवसाय प्रभावित भएको नेपाल उद्योग परिसंघको अध्ययनले पनि देखाएको छ । चालु आर्थिक वर्षको पहिलो त्रैमासमा रियलस्टेट क्षेत्रमा ५२.८ प्रतिशतले माग घटेको देखिएको छ । यो क्षेत्रको कारोबार रकम पनि ४० प्रतिशतले घटेको छ ।

पछिल्लो समय घरजग्गाको माग र कारोबार दुबै घटेको छ । तर, सँगसँगै रियलस्टेट व्यवसायको लागत भने बढेको देखिएको छ । यस क्षेत्रले लिएको कर्जाको ब्याजदर पनि १५.६ प्रतिशतले बढिसकेको छ ।

रियलस्टेट कारोबार ठप्प भएपछि हाउजिङ, अपार्टमेन्ट, प्लटिङ, कमर्शियल भवन निर्माणमा थप नयाँ लगानीको योजना पनि रोकिएका छन् । पहिलो त्रैमासमा रियलस्टेट क्षेत्रमा ४० प्रतिशत नयाँ लगानीका योजनाहरु रोकिएको अध्ययनले देखाएको छ ।

निर्माणकै सिजनमा निर्माणजन्य सामाग्रीको माग पनि स्वात्तै घटेको छ । अहिले इञ्जिनियरिङ तथा कन्स्ट्रक्सन कम्पनीको काम ४३.४ प्रतिशत र कारोबार रकम ४३.७ प्रतिशतले घटेको छ । सरकारी तथा निजी तहबाट हुने विकास निर्माण कार्य ठप्प हुँदा सिमेन्ट, डन्डी, वायर, प्लास्टिकका सामाग्रीको माग र कारोबार पनि घटेको अध्ययन प्रतिवेदनमा उल्लेख छ ।

अहिले बैंकले तरलता अभावका कारण ऋण लगानी गर्न सकिरहेका छैनन् । तरलता अभावकै कारण वाणिज्य बैंकहरुकै ब्याजदर बढेर १८ प्रतिशतसम्म पुगेको छ । जबकी, कोभिडपछि बैंकको ब्याजदर घटेर ७ प्रतिशतसम्म झरेको थियो । पछिल्लो एक/डेढ वर्षमा ब्याजदर दोब्बरभन्दा बढीले बढेको देखिन्छ ।

नेपाल राष्ट्र बैंकले पनि घरजग्गा क्षेत्रमा प्रवाह हुने कर्जामा कडाई गरेको छ । चालु आर्थिक वर्षको मौद्रिक नीतिमा घरजग्गामा प्रवाह हुने कर्जाको सिमा काठमाडौंमा फेयर मार्केट भ्यालूको ३० प्रतिशत कायम गरिएको छ । यसअघि बैंकले काठमाडौंमा घरजग्गामा ४० प्रतिशतसम्म कर्जा लगानी गर्दै आइरहेका थिए ।

दुई आर्थिक वर्षमा भएको घरजग्गा कारोबार

महिना	०७८/७९	०७९/८०
साउन	७५,४१७	३३,८३४
भदौ	७०,०९०	३४,७२०
अशोज	५९,२२७	२५,७८९
कात्तिक	५०,०८३	२७,९३९

भूमि विभागले भूउपयोग नियमावली २०७९ लागू गरेर कित्ताकाटमा कडाई गरेसँगै असारदेखि नै घरजग्गाको कारोबार ५० प्रतिशतभन्दा बढीले घटेको छ ।

स्थानीय तहले कृषि र गैरकृषि भूमि वर्गिकरण गरी सिफारिस दिएपछि मात्र कित्ताकाट गर्न पाइने व्यवस्था छ । तर, स्थानीय तहहरुले जग्गाको बर्गिकरण गर्न सकेका छैनन् । जसले गर्दा देशभरी नै कित्ताकाट हुन सकेको छैन् ।

चालु आवको पहिलो महिना साउनमा ३३ हजार ८३४ लिखत पारित भएका छन् । जबकी, गत वर्षको साउनमा ७५ हजार ४१७ लिखत पारित भएका थिए । यस्तै, गत भदौमा ७० हजार ९० घरजग्गाको लिखत पारित भएकोमा यस भदौमा ३४ हजार ७२० लिखतमात्र पारित भएको तथ्यांक छ ।

गत वर्षको अशोजमा ५९ हजार २२७ लिखत पारित भएकोमा यो वर्षको अशोजमा २५ हजार ७८९ घरजग्गाको लिखत पारित भएको देखिन्छ ।

यसरी घरजग्गकाको कारोबार निरन्तर खस्किनुमा कित्ताकाटमा रोकावटसँगै तरलता अभाव र ब्याजदर वृद्धि पनि मुख्य कारण रहेको व्यवसायीको तर्क छ ।

रियलस्टेट गम्भिर संकटमा, घरजग्गा किन्ने ग्राहक ५३ प्रतिशतले घटे

अंग्रेजी नयाँ बर्षदेखि उपत्यकाका सम्पदा क्षेत्रमा साझाका बिजुली बस सञ्चालन हुने

उपत्यकाभित्र निर्माण गरिएका अनधिकृत संरचना हटाउन ३५ दिने अल्टिमेटम

नवलपरासीको देउचुलीमा ‘बिटुमिन’ उद्योग खुल्दै, १४ करोड लगानी

मनकामना केवलकारले गोरखामा लक्जरी रिसोर्ट बनाउँदै, ४८ करोड लगानी

मार्केट न्युज

मनकामना केवलकारले गोरखामा लक्जरी रिसोर्ट बनाउँदै, ४८ करोड लगानी

भरतपुर महानगरले पनि अवैध संरचना हटाउने

कमलादीको स्काई वाक भ्यू टावर अंग्रेजी नयाँ वर्षदेखि सञ्‍चालनमा आउने

ताजा अपडेट

Featured properties

निर्माण

कमलादीको स्काई वाक भ्यू टावर अंग्रेजी नयाँ वर्षदेखि सञ्‍चालनमा आउने

दुबईमा बन्दैछ विश्‍वकै अग्लाे अपार्टमेन्ट, १०० तले भवनकाे डिजाइन अनवरण

देशमै पहिलो पटक ‘ग्रेनाइट’ उद्योग खुल्दै, साढे १९ करोड लगानी

नक्सालमा बन्दैछ ११ तले ‘स्काइवान अपार्टमेन्ट’, मूल्य १७ करोडसम्म

जीवनशैली

यसरी बन्दैछ धुलिखेल ‘आरोग्य सहर’

घरमा चोरी हुन नदिन कस्ता सुरक्षा उपायहरु अपनाउने ?

काठमाडौंमा बिजुली बस सञ्‍चालनमा नगर विकास कोषले सहयोग गर्ने

निर्माण व्यवसायमा उदाहरणीय सुमन

घरकर्जा

घरजग्गामा बैंकको कर्जा लगानी ठप्प, बढ्दै ऋण असुली, छैन नयाँ लगानी

कालोसूचिमा पर्नेको डरलाग्दो तथ्यांक, साढे ६ महिनामै थपिए १२ हजार

साउनको तुलनामा भदौमा ९० प्रतिशतले घट्यो घरजग्गा कर्जा, गम्भिर संकटमा कारोबार

के सम्भव छ कर्जाको ब्याजदर घटाउन ?

ट्रेन्डिङ

वास्तु

कस्तो घरमा बस्दा सुख, शान्ति र समृद्धि प्राप्त हुन्छ ? यी हुन् वास्तुशास्त्रबारे जान्‍नैपर्ने कुराहरु

घरको कुन दिशामा कस्तो रङको फूल लगाउने ? वासुदेव शास्त्रीका सुझाव

घर निर्माण सुरु गर्नुभन्दा पहिले वास्तु मिलाउन ध्यान दिनुपर्ने कुराहरु

यस्तो हुन्छ वास्तु मिलेको वाथरुम, बाशुदेव शास्त्रीका १० टिप्स

Recent Properties

कानुन र कर

अपुतालीको सम्पत्तिमा कसको हुन्छ अधिकार ? यस्तो छ कानुनी व्यवस्था

पारित नगरिएका लिखतको हुँदैन बैधानिकता, कहाँ कसरी पारित गराउने ?

९० दिनभित्र भवन र ३५ दिनभित्र पर्खालको नक्सा पास गर्न महानगरको अल्टिमेटम

घरजग्गा कारोबार गर्न इजाजत लिनुपर्ने गरी मालपोत ऐन संशोधन, विधेयक संसदमा दर्ता

विचार

भूमि डेभलपर्सले मोफसलका शहरहरुमा पनि आवास परियोजना बनाउनेछ

‘काठमाडौंमा कृषिभूमि खोजेर हुँदैन, ४ आनामात्रै कित्ताकाट हुने व्यवस्था खारेज हुनुपर्छ’

पूर्वअर्थमन्त्री पाण्डेको प्रश्न– जग्गा बेचेर विदेश पढ्न जानेले देशलाई के योगदान गरे ?

गभर्नरलाई सुझावः ‘दर्तावाल रियल स्टेटलाई कर्जा–धितो अनुपात ७५ प्रतिशत पुर्‍याउनुहोस्’